سقوط سیارک‌ها، آتشفشان‌های مهیب در شبه قاره‌ هند یا تغییرات جوی؛ کدام یک از این عوامل در نابودی قطعی دایناسورها نقش داشتند؟ تحقیقات جدید نشان می‌دهند که انقراض دایناسورها، پیش از تمام این فاجعه‌های طبیعی رخ داده است.

بسیاری از دانشمندان معتقدند که دلیل اصلی انقراض دایناسورها که نزدیک به ۶۶ میلیون سال پیش آغاز شد، برخورد شهاب‌سنگ‌های عظیمی به قطر ۱۰ کیلومتر با زمین در شبه‌جزیره "یاکاتان" در مکزیک بوده که در اثر آن دهانه‌ آتش‌فشان چیکسوکلب به شعاع ۱۸۰ کیلومتر به‌وجود آمده است.

برخی دیگر از این نظریه دفاع می‌کنند که آتشفشان‌های عظیم و پرقدرت در هند که در دوره‌‌ تصادم شهاب‌سنگ‌ها با زمین رخ داده، عامل اصلی انقراض دیناسورها بوده است.

گروه سومی از محققان بر این باورند که هر دوی این عوامل در نابودی قطعی انواع این موجودات دیرینه‌زیست نقش بازی کرده‌اند. به نظر این گروه، برخورد سیارک‌های بزرگ و ملتهب با زمین، در پوسته‌ها و لایه‌های آن تغییراتی به‌وجود آورده که یک رشته از آتش‌فشان‌های سهمناک را به همراه داشته و در نتیجه در اثر دگرگونی‌های جوی، این جانوران را به سراشیبی انقراض سوق داده است.

داده‌ها و تحلیل‌های جدید

اکنون یک گروه کارشناس بریتانیایی به این نتیجه رسیده‌اند که انقراض دیناسورها پیش از آن که شهاب ‌سنگ‌های کلان به زمین اصابت کنند، آغاز شده بود.

در گزارشی که این گروه در مجله‌ تخصصی "Proceedings of the National Academy of Sciences" منتشر کرده، آمده است که میلیون‌ها سال پیش از نابودی قطعی این پستانداران خونگرم، بسیاری از انواع آن‌ها (دایناسورهای گیاه‌خوار، گوشت‌خوار و همه چیز خوار) از میان رفته و نوع‌های جدید ایجاد نشده بودند.این نتایج بر اساس تجزیه و تحلیل داده‌های آماری بیش از ۴۲۰ یا ۶۱۴ نوع طبقه‌بندی شده‌ی‌ این خزنده‌ مهره‌دار انجام شده است.بنا به گفته‌ کارشناسان، نزدیک به ۲۴ میلیون سال پیش از تصادم شهاب‌سنگ‌های سترگ با زمین، ظرفیت ایجاد انواع جدید دایناسورها در تمام راسته‌های آن به تدریج کاهش گرفته تا این که به‌کلی از میان رفته است.

تنها برخی از انواع گیاه‌خوار این جانور دیرینه‌زیست از توانایی وفق‌دادن خود با محیط برخوردار بودند. احتمالا این گروه به دلیل داشتن فک‌ها و دندان‌های قوی توانسته بودند با تغذیه‌ گیاهان خاصی در آن دوره به حیات خود ادامه دهند. به گفته‌ کارشناسان بریتانیایی این گروه، ۱۴ درصد تمام انواع دایناسور را تشکیل می‌دادند.

در گزارش یادشده از دلیل انقراض قطعی دایناسورها سخنی به میان نیامده است. دانشمندان بریتانیایی ولی جمع سه عامل سقوط سیارک‌ها، آتشفشان‌های مهیب پی‌درپی و تغییرات جوی را بی‌تاثیر نمی‌دانند.

dw